ગુરુ પૂર્ણિમા પર નિબંધ | ગુરુ પુર્ણિમા સ્પીચ | Guru purnima Essay in Gujarati | Guru Purnima Speech in Gujarati

Guru purnima Essay in Gujarati - ગુરુ પૂર્ણિમા પર નિબંધ- માનવ જીવનમાં ગુરુનું વિશેષ સ્થાન છે.  ગુરૂને ભગવાન કરતા વધારે માનવામાં આવે છે.  ગુરુને મહત્વ આપવા માટે ગુરુ પૂર્ણિમાનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે.  તમામ ધર્મના લોકો આ તહેવારને ધામધૂમથી ઉજવે છે.  આજના લેખમાં આપણે ગુરુ પૂર્ણિમા વિશે જાણીશું.

ગુરુ પૂર્ણિમા વિશે નિબંધ - Essay on Guru Purnima in Gujarati 

વ્યક્તિના જીવનમાં ગુરુનું વિશેષ મહત્વ હોય છે. આપણાં ધાર્મિક ગ્રંથોમાં ગુરુને ભગવાન કરતાં વધુ ગણાવ્યા છે. માતા-પિતા પોતાના સંતાનોને સંસ્કાર આપે છે, પરંતુ ગુરુ દરેકને પોતાના સંતાનો માને છે અને જ્ઞાન આપે છે.

ગુરુની ગેરહાજરીમાં વ્યક્તિનું જીવન અસ્તવ્યસ્ત છે. સંસ્કાર અને શિક્ષણ એ જીવનનો મૂળ સ્વભાવ છે. જે વ્યક્તિ તેનાથી વંચિત છે તે મૂર્ખ છે.  જેમાં ગુરુના જ્ઞાનનો અભાવ છે.

ગુરુઓનું સન્માન કરવું એ આપણી ફરજ છે, પરંતુ ગુરુ પૂર્ણિમા એક ખાસ દિવસ છે, જે ફક્ત ગુરુઓને જ સમર્પિત છે. હિન્દુ, મુસ્લિમ, બૌદ્ધ અને જૈન તમામ ધર્મના લોકો આ દિવસને ખૂબ જ ઉત્સાહથી ઉજવે છે.

આ પણ વાંચો :

• ભારતના ટોચના આધ્યાત્મિક ગુરુઓ અને તેમના ઉપદેશો

ગુરુ પૂર્ણિમાનો ઇતિહાસ - History of Guru Purnima in Gujarati 

ગુરુ પૂર્ણિમા વેદ વ્યાસનું સન્માન કરે છે, જેઓ પ્રાચીન ભારતના સૌથી સન્માનિત ગુરુઓમાંના એક તરીકે જાણીતા છે. વરિષ્ઠ આયુર્વેદિક સલાહકાર ડૉ. વિશાખા મહિન્દ્રુ કહે છે, “વેદ વ્યાસે, ચાર વેદોની રચના કરી, મહાભારતના મહાકાવ્યની રચના કરી, ઘણા પુરાણો અને હિંદુ પવિત્ર શાસ્ત્રના વિશાળ જ્ઞાનકોશનો પાયો બનાવ્યો.  ગુરુ પૂર્ણિમા એ તારીખનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે કે જે દિવસે ભગવાન શિવ આદિ ગુરુ અથવા મૂળ ગુરુ તરીકે સાત ઋષિઓને શીખવતા હતા જેઓ વેદના દ્રષ્ટા હતા.  યોગ સૂત્રોમાં, પ્રણવ અથવા ઓમ તરીકે ઈશ્વરને યોગના આદિ ગુરુ કહેવામાં આવે છે.  ભગવાન બુદ્ધે આ દિવસે સારનાથ ખાતે તેમનો પ્રથમ ઉપદેશ આપ્યો હોવાનું કહેવાય છે, જે આ પવિત્ર સમયની શક્તિને પ્રતિબિંબિત કરે છે.”

ગુરુ પૂર્ણિમા ક્યારે ઉજવવામાં આવે છે? 

ગુરુ પૂર્ણિમાનો તહેવાર અષાઢ મહિનાની પૂર્ણિમાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે.  મહાભારતની રચના કરનાર મહાન હિંદુ લેખક વેદ વ્યાસ જીના જન્મદિવસ નિમિત્તે દર વર્ષે ગુરુ પૂર્ણિમા ઉજવવામાં આવે છે.

વિદ્યાર્થીના જીવનમાં ગુરુ મહત્વનો ભાગ ભજવે છે.  ગુરુના જ્ઞાન અને સંસ્કારના આધારે તેમનો શિષ્ય જ્ઞાની બને છે, ગુરુ મંદબુદ્ધિ શિષ્યને પણ લાયક વ્યક્તિ બનાવે છે.  ગુરુના જ્ઞાનનું કોઈ વજન નથી.

જીવનમાં ગુરુનું મહત્વ એટલું જ છે જેટલું ચંદ્રનું જીવનમાં સૂર્યના સંપર્કમાં રહે છે.  તે ચમકે છે, પરંતુ જ્યારે સંપર્ક ખોવાઈ જાય છે, ત્યારે તેનો પ્રકાશ અદૃશ્ય થઈ જાય છે.  એટલા માટે ગુરુ શબ્દનો અર્થ અંધકારથી પ્રકાશ સુધીનો છે.

આ પણ વાંચો :

• જન્માષ્ટમી પર નિબંધ
• બુદ્ધ પૂર્ણિમા નિબંધ
• સ્વામી વિવેકાનંદ વિશે નિબંધ
• મકરસંક્રાંતિ નિબંધ ગુજરાતી
• નાતાલ વિશે નિબંધ

ગુરુ પૂર્ણિમાનું મહત્વ - Importance of Guru Purnima in Gujarati 

ગુરુ પૂર્ણિમા આપણા શિક્ષકોનું સન્માન કરવા માટે ઉજવવામાં આવે છે, જેઓ આપણા મનમાંથી અંધકાર દૂર કરે છે. તેઓ પ્રાચીન સમયથી તેમના અનુયાયીઓનાં જીવનમાં વિશેષ સ્થાન ધરાવે છે. હિંદુ ધર્મના તમામ પવિત્ર પુસ્તકો ગુરુઓનું મહત્વ અને ગુરુ અને તેના શિષ્ય (શિષ્ય) વચ્ચેના અસાધારણ બંધનને દર્શાવે છે. એક જૂની સંસ્કૃત વાક્ય 'માતા પિતાહ ગુરુ દૈવમ' કહે છે કે પ્રથમ સ્થાન માતા માટે, બીજું પિતા માટે, ત્રીજું ગુરુ માટે અને આગળ ભગવાન માટે આરક્ષિત છે. આમ, હિંદુ પરંપરામાં શિક્ષકોને ભગવાન કરતાં પણ ઊંચું સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે.

ગુરુ પૂર્ણિમા કેવી રીતે ઉજવવામાં આવે છે?

આજે પણ ગુરુ પૂર્ણિમાના અવસર પર લોકો પોતાના ગુરુ બનાવે છે.  અને જીવનમાં કલ્યાણનો માર્ગ અપનાવો.  ગુરુને તે દિવસે તેમના કાર્ય પર ગર્વ છે.  જે દિવસે તેનો શિષ્ય મોટી ઓડ પર પહોંચે છે.  ગુરુને તેમના શિષ્યોમાંથી કોઈ સ્વાર્થ નથી, તેમનો ઉદ્દેશ્ય સર્વનું કલ્યાણ છે.

ગુરુ પૂર્ણિમાના દિવસે, વિદ્યાર્થીઓ તેમના ગુરુના સન્માનમાં ઘણી પ્રવૃત્તિઓ કરે છે.  શિષ્યો દ્વારા ગુરુની પૂજા કરવામાં આવે છે.  અને તેને ઘણું સન્માન અને ઉજ્જવળ જીવન આપવા બદલ આભાર.

આ દિવસે, શિષ્યો તેમના પ્રથમ ગુરુ એટલે કે માતાપિતા અને પરિવારને પણ આદર આપે છે.  અને તેમને પોતાનો આદર્શ માનીને ઉજ્જવળ જીવનના આશીર્વાદ માંગે છે.  અને જીવનના સાચા મૂલ્યનું જ્ઞાન લો.

આ દિવસે શાળાઓ, કોલેજો અને ગુરુકુલોમાં શિક્ષકો અને તેમના ગુરુઓનું સન્માન કરવા કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે છે.  અને ગુરુઓના સન્માનમાં ગીતો, પ્રવચનો, કવિતાઓ, નૃત્ય અને નાટકો કરવામાં આવે છે.

આ દિવસે વેદ વ્યાસ જીનો જન્મદિવસ છે, જેના કારણે તેમના શિષ્યો તેમનું સન્માન કરે છે.  અને દરેકને તેમના વિશે પણ કહેવામાં આવે છે.  વેદ વ્યાસ જીના સ્ત્રોતોનો અભ્યાસ કરવામાં આવે છે.

આ તહેવારના ઈતિહાસ વિશે બે માન્યતાઓ છે.  હિન્દુઓ અનુસાર, આ દિવસે ભગવાન શિવ દ્વારા તેમના શિષ્યોને જ્ઞાન આપવામાં આવ્યું હતું.  જેના કારણે હિન્દુઓએ આ દિવસથી આ તહેવારની શરૂઆત કરી હતી.

અન્ય માન્યતા અનુસાર, તેની શરૂઆત બૌદ્ધ ધર્મના સ્થાપક મહાત્મા બુદ્ધ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. એવું માનવામાં આવે છે કે બુદ્ધે બોધ પ્રાપ્ત કર્યા પછી, તેમણે જ્ઞાન ફેલાવવાનું શરૂ કર્યું, જેમાં તેમનો પ્રથમ ઉપદેશ, જેને આપણે ધર્મચક્રપર્વત કહીએ છીએ, સારનાથમાં આપવામાં આવ્યો હતો. તે ઉપદેશને કારણે તે બૌદ્ધોએ શરૂ કર્યો હતો.

જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર ગુરુ ગ્રહને ગ્રહોનો ગુરુ માનવામાં આવે છે.  જેના કારણે અષાઢની પૂર્ણિમાનો દિવસ જ્ઞાનની પ્રાપ્તિ માટેનો શુભ અવસર છે.  જેના કારણે આ દિવસે ગુરુ પૂર્ણિમા ઉજવવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચો :

• રથયાત્રા શું છે? શા માટે અને ક્યારે ઉજવવામાં આવે છે?
• દશેરા પર નિબંધ

ઉપવાસ અને ભોજન સંસ્કૃતિ

ઘણા લોકો દિવસ દરમિયાન ઉપવાસ કરે છે, મીઠું, ભાત, ભારે ખોરાક જેમ કે માંસાહારી વાનગીઓ અને અનાજમાંથી બનેલા અન્ય ભોજન ખાવાનું ટાળે છે.  ફક્ત દહીં અથવા ફળો ખાવાની મંજૂરી છે.  તેઓ સાંજે પૂજા કર્યા પછી ઉપવાસ તોડે છે. મંદિરો પ્રસાદ અને ચારણામૃતનું વિતરણ કરે છે, જેમાં તાજા ફળો અને મધુર દહીં હોય છે.  મોટાભાગના ઘરોમાં પણ ગુરુ પૂર્ણિમાના દિવસે કડક શાકાહારી આહારનું પાલન કરવામાં આવે છે, ખીચડી, પૂરી, ચોલે, હલવો અને સોન પાપડી, બરફી, લાડુ, ગુલાબ જામુન વગેરે જેવી મીઠાઈઓ ખાય છે.

ગુરુ પૂર્ણિમા સ્પીચ - Guru Purnima Speech in Gujarati 

ગુરુ પૂર્ણિમા ગુજરાતી માસ અષાઢની પૂર્ણિમાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે.  આ દિવસ તમામ ધર્મના લોકો દ્વારા ઉજવવામાં આવે છે, ગુરુઓને સમર્પિત આ પૂર્ણિમા ગુરુના આદરથી વધુ રંગીન બની જાય છે.  આ પૂર્ણિમા આદિ ગુરુ વેદ વ્યાસના જન્મદિવસ નિમિત્તે ઉજવવામાં આવે છે.

દરેક વ્યક્તિના જીવનમાં ગુરુનું વિશેષ મહત્વ હોય છે.  ગુરુ માર્ગ દ્વારા વ્યક્તિને ધનવાન બનાવી શકે છે.  ગુરૂ હારનારને મુકામ સુધી લઈ જઈ શકે છે.  ગુરુનું જીવન નિઃસ્વાર્થ છે.  ગુરુ માત્ર જ્ઞાન અને સંસ્કાર આપવાને જ પોતાનો હેતુ માને છે.

બ્રહ્મા અને વિષ્ણુ અને મહેશ પહેલા ગુરુ માનવામાં આવે છે.  ગુરુ પૂર્ણિમા એ ગુરુને આદર આપવાનો ખાસ દિવસ છે.  આપણે હંમેશા ગુરુઓનું સન્માન કરવું જોઈએ.  પરંતુ આ દિવસનો હેતુ દરેકને ગુરુઓના મહત્વથી વાકેફ કરવાનો છે.

તમારા બધા મહેમાનો અને મારા શિક્ષકોનું ખૂબ જ ઉષ્માભર્યું સ્વાગત છે, હું (વિદ્યાર્થીનું નામ) અહીં આવવા બદલ તમારો આભાર માનું છું.  અમે તમારા આગમન માટે ભાગ્યશાળી છીએ.

જેમ તમે બધા જાણો છો, આજે અષાઢ મહિનાની પૂર્ણિમાના દિવસે, દર વર્ષની જેમ, અમે ગુરુ પૂર્ણિમાના અમૃત ઉત્સવની ઉજવણી કરવા માટે આજે આ આંગણે એકઠા થયા છીએ.

ગુરુઓને આદર આપવો એ આપણો આદર્શ માનવામાં આવે છે અને ગુરુને આદર આપવો એ વ્યક્તિનું પ્રથમ કર્તવ્ય માનવામાં આવે છે.  શિષ્યો અને ગુરુનો સંબંધ ઘણો જૂનો છે.

દર વર્ષે મહાભારતના લેખક આદિકવિ વેદવ્યાસના જન્મદિવસને ગુરુ પૂર્ણિમા તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.  આ પ્રસંગે શાળા-કોલેજોમાં વિશેષ કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. અને ગુરુઓનું સન્માન કરવામાં આવે છે.

આ દિવસ ફક્ત ગુરૂપોને સમર્પિત છે. આજે આપણે અહીં બેઠેલા તમામ ગુરુઓને કેટલાક સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો દ્વારા અને કવિતા, વક્તવ્ય અને પુષ્પમાળા દ્વારા સન્માનિત કરીશું.  વ્યક્તિની પ્રથમ જરૂરિયાત ગુરુ છે.

ગુરુના મહત્વને મહત્વ આપતાં પ્રાચીન શાસ્ત્રોમાં પણ ગુરુને બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ સમાન ગણાવ્યા છે.  વ્યક્તિ ગુરુનું તમામ ઋણ ચૂકવવા સક્ષમ નથી. હંમેશા નિઃસ્વાર્થ ભાવે શીખવવાનું કાર્ય ગુરુ કરે છે.

ગુરુ અંધકારથી ભરેલા જીવનમાં પ્રકાશ લાવવાનું કામ કરે છે.  દરેક સંસ્કારી અને શિક્ષિત વ્યક્તિની સફળતા પાછળ ગુરુનો હાથ હોય છે. ગુરુ હંમેશા જીવનમાં પ્રગતિના માર્ગ પર ચાલવાનું શીખવે છે.

દરેક પરિસ્થિતિમાં લડવાની ભાવના ગુરુમાંથી જ મળે છે.  શિક્ષણ અને મૂલ્યો જે જીવનમાં ખૂબ જરૂરી છે.  તેના વિના આજે જીવનનો કોઈ અર્થ નથી. ગુરુ આપણને આપે છે તે અમૂલ્ય ભેટ.

ઘણા લોકો તેમના ધર્મ અથવા જાતિના આધારે ગુરુઓને વહેંચે છે, પરંતુ આ ફક્ત તેમની ખોટી માનસિકતા છે.  કોઈ ધર્મ વિરોધી અથવા ધર્મ તરફી હોઈ શકે છે, પરંતુ ગુરુ હંમેશા બિનસાંપ્રદાયિક રહે છે અને બધાને જ્ઞાનની ચાવી પ્રદાન કરે છે.

આપણે હંમેશા ગુરુઓનું સન્માન કરવું જોઈએ.  આ આપણી ફરજ છે. તમે આજના કાર્યક્રમમાં ભાગ લઈને અમારા કાર્યક્રમને આશીર્વાદ આપ્યા છે, ફરી એકવાર આપ સૌનો આભાર જય હિંદ જય ગુરુદેવ..

ગુરુ પૂર્ણિમાની પૂજા કરવાની રીત

• સવારે વહેલા સ્નાન કરો અને સફેદ વસ્ત્રો પહેરો.
• ભગવાન વિષ્ણુની મૂર્તિની સામે, તમારા ગુરુ અને તમારા માતા-પિતાનું ધ્યાન કરો જે તમારા પ્રથમ ગુરુ છે.
• હળદર ચંદન, ફૂલ અને લોટની પંજીરી અર્પણ કરો.
• તમારી પહોંચ મુજબ ગરીબોને મદદ કરો.  અને પ્રાણીઓને ખોરાક આપો.
• સ્વાર્થી જીવનમાંથી બહાર નીકળો અને કોઈ નવું કાર્ય શરૂ કરો જેથી કોઈને ફાયદો થાય.
• આ દિવસે કોઈને પોતાનો ગુરુ બનાવવો જોઈએ, જો ગુરુ પહેલાથી જ હોય ​​તો તેમની પાસેથી આશીર્વાદ લઈ ઉજ્જવળ જીવનની કામના કરો.

દરેક વ્યક્તિની સફળતા પાછળ એક ગુરુનો હાથ હોય છે. ગુરુની ગેરહાજરીમાં વ્યક્તિ જીવનના માર્ગ પરથી ભટકી જાય છે.  પ્રાચીન કાળથી જ આપણી સંસ્કૃતિમાં ગુરુને મહત્વ આપવામાં આવે છે.  અને તેમનું સન્માન કરવામાં આવે છે.

ગુરુની ગેરહાજરીમાં, વ્યક્તિ ચોર, ડાકુ અને ગેરકાયદેસર કૃત્યો કરે છે, કારણ કે તેને સમજાવનાર કોઈ નથી. તેથી જ આપણને ગુરુની જરૂર છે. જેને આપણે આપણા આદર્શ માની શકીએ અને જીવનમાં પ્રગતિ કરી શકીએ.

આપણા માટે ગુરુનું જેટલું મહત્વ છે એટલું જ આ તહેવારનું મહત્વ છે. તેથી આ તહેવારને વિશેષ દરજ્જો આપો.  અને ગુરુઓનું સન્માન કરો. અને તેમના આદર્શોને જીવનમાં અપનાવો. અને જીવનની નવી શરૂઆત કરો.

અમને આશા છે કે તમને આ ગુરુ પૂર્ણિમા પર નિબંધ અને ગુરુ પૂર્ણિમા સ્પીચ ગમી હશે તો આ લેખ ને શેર કરો.

---

ગુરુ પૂર્ણિમા વિશે વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો - FAQs

પ્રશ્ન 1: ગુરુ પૂર્ણિમા શું છે અને શા માટે ઉજવવામાં આવે છે?

જવાબ: ગુરુ પૂર્ણિમાનો તહેવાર ભારત, નેપાળ અને ભૂટાનમાં બૌદ્ધો દ્વારા ઉજવવામાં આવે છે.  આ તહેવાર ઉત્તર પ્રદેશના સારનાથમાં ગૌતમ બુદ્ધના તેમના પ્રથમ પાંચ શિષ્યોને આપેલા પ્રથમ ઉપદેશની યાદમાં બૌદ્ધ પરંપરામાંથી ઉદ્દભવ્યો હતો.

પ્રશ્ન 2: શું છે ગુરુ પૂર્ણિમાની કથા?

જવાબ: હિંદુ પૌરાણિક કથાઓ મુજબ, ગુરુ પૂર્ણિમા પ્રખ્યાત ઋષિ વેદ વ્યાસના જન્મદિવસને ચિહ્નિત કરવા માટે ઉજવવામાં આવે છે જેમણે વેદોનું સંપાદન કર્યું હતું અને તેમને ચાર ભાગમાં વહેંચ્યા હતા;  તેમના દ્વારા પુરાણો પણ લખવામાં આવ્યા હતા જે 'પાંચમો વેદ' અથવા મહાભારત છે.